Odwrócona hipoteka jest produktem stosunkowo nowym na gruncie polskiego prawa. Dotychczas funkcjonowała jako propozycja funduszów hipotecznych i adresowana była do osób, które ukończyły 60. rok życia. W zamian za podpisanie umowy dożywocia w formie aktu notarialnego, właściciel mieszkania mógł liczyć na otrzymanie dożywotniej renty.
Jest to propozycja, która wiąże się z licznymi zaletami dla samego zainteresowanego, jednak niewątpliwie istnieją w przypadku takich umów także wady, które boleśnie może odczuć zainteresowany oraz jego rodzina. Warto zatem przed podpisaniem umowy dokładnie zastanowić się nad jej wadami i zaletami.
Ideą, jaka przyświecała twórcom koncepcji odwróconego kredytu hipotecznego, było zabezpieczenie interesów seniorów. Osoba, będąca posiadaczem nieruchomości, ma możliwość skorzystania ze środków finansowych zamrożonych w formie mieszkania czy też domu. Jest to odpowiedź na problemy finansowe starszych osób, które często nie posiadają żadnych oszczędności, zaś otrzymywana renta czy emerytura nie jest w stanie zaspokoić ich potrzeb. Dzięki odwróconej hipotece, mają możliwość otrzymania sumy pieniędzy, w zależności od postanowień umowy jednorazowo lub w ratach przez określony w umowie czas, nie dłużej jednak niż do dnia śmierci. Środki te mogą być przeznaczone na dowolny cel. Odwrócony kredyt hipoteczny jest przyznawany na podstawie rynkowej wartości danej nieruchomości.
Niewątpliwą zaletą odwróconej hipoteki jest to, że beneficjent aż do dnia śmierci pozostaje właścicielem nieruchomości i może w niej zamieszkiwać oraz użytkować zgodnie ze swoją wolą. Jest to dużo lepsza opcja niż zasada, która obowiązywała w przypadku podpisania umowy dożywocia z rodziną bądź funduszem hipotecznym. W takim przypadku po podpisaniu umowy nieruchomość przechodziła na własność nabywcy.
Wiele osób starszych w umowie odwróconej hipoteki ujrzała szansę na zapewnienie sobie dodatkowych środków pieniężnych. Tak jest w istocie. Ze względu na regulacje ustawą beneficjent może czuć się bezpiecznie. Prawo gwarantuje rzetelną informację na temat odwróconej hipoteki oraz umożliwia wypowiedzenie umowy w terminie 30 dni.
Oprócz zalet, jakie zostały wyżej wymienione, istnieje jednak wiele zagrożeń, które kredytobiorca również powinien wziąć pod uwagę. Najważniejszym z nich wydaje się być wysokość kwoty zaproponowanego kredytu nieadekwatna do faktycznej wartości nieruchomości. Pod uwagę brane są wszystkie czynniki: zarówno prawne (tytuł własności do lokalu, metraż, lokalizacja), jak i socjologiczne. Kobiety statystycznie żyją dłużej niż mężczyźni, zaproponowana zostanie im zatem niższa kwota. Można również obawiać się, że kredytobiorca zdecyduje się na jednorazową wypłatę środków pieniężnych, a następnie nieprawidłowo nimi zarządzi, co ponownie doprowadzi do kłopotów finansowych.
Pod rozwagę wziąć należy także sytuację spadkobierców. Osoby zainteresowane nieruchomością mają tylko 12 miesięcy na dokonanie spłaty, w przeciwnym razie nieruchomość stanie się własnością banku.
Decyzja zawsze powinna być podjęta po dokładnej analizie wszystkich za i przeciw.