Niewiele osób ma tendencję do myślenia o sprawach przykrych oraz rozważania różnych, najczarniejszych nawet scenariuszy na przyszłość. Tymczasem powinniśmy zastanawiać się nad tym, jakie byłyby konsekwencje naszej nagłej śmierci. Problem ten staje się szczególnie istotny, jeśli mamy pod opieką dzieci, a zwłaszcza, gdy jesteśmy ich jedynymi opiekunami prawnymi.
W sytuacji, gdy rodzic umiera, zaś drugiego rodzica dziecko nie ma, opiekuna prawnego dla dziecka wyznacza sąd rodzinny, kierując się przede wszystkim dobrem pozostawionego dziecka. Oczywiście, podejmując taką decyzję, sędzia może kierować się wskazaniem matki lub ojca, którzy – ostatecznie – mają dobre rozeznanie w sytuacji dziecka, znają jego sympatię, antypatię i więzi z członkami rodziny. Jeśli zatem nie ma poważnych przeciwwskazać, mogących stanowić zagrożenie dla dziecka, sąd kieruje się opinią i wskazaniem rodzica. Jest to jednak tylko przesłanka pomocnicza, w żaden sposób dla sądu nie wiążąca. Swoją wolę rodzic wyrazić może w testamencie.
W przypadku, gdy rodzic takiej osoby nie wskazał, sąd stara się samodzielnie dokonać takiego wyboru. Najczęściej jest to osoba będąca krewnym lub osobą bliską dla dziecka bądź jego rodziców. Priorytetem są relacje i więzi dziecka z potencjalnym opiekunem, najbardziej życzliwy i bliski kontakt, ale przy tym także gwarancję dobrej opieki i sumiennego wywiązywania się z obowiązków opiekuna.
Opiekunem nie może zostać osoba, która jest niepełnoletnia lub osoba ubezwłasnowolniona. Niemożliwe będzie to także w przypadku osób pozbawionych praw publicznych lub pozbawionych władzy rodzicielskiej. Rzecz jasna, z funkcji opiekuna wyłączone są także osoby, które zostały kiedykolwiek skazane za przestępstwo przeciwko obyczajności lub wolności seksualnej, za przestępstwo z użyciem przemocy lub przestępstwo, którego ofiarą bądź współsprawcą była osoba małoletnia. Dyskwalifikujące będzie także orzeczenie o zakazie prowadzenia działalności związanej z opieką bądź edukacją małoletnich. Te przesłanki dyskwalifikują osobę jako opiekuna, nawet, gdy wskazali ją rodzice dziecka.